Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Περί Ελλήνων και βαρβάρων (Μέρος Γ') Ημερομηνία:
13/6/2023, 09:16 - Εμφανίσεις: 212
Πέραν του Θουκυδίδη, για τον οποίον κάναμε λόγο στο τελευταίο άρθρο μας, και ο Αριστοτέλης (4ος αιώνας π.Χ.) εξαπέλυσε δριμεία επίθεση κατά των βαρβάρων.
Κατ’ αρχάς, ο μεγάλος σταγειρίτης φιλόσοφος αποπειράθηκε να ερμηνεύσει στα Πολιτικά το υψηλό φρόνημα («θυμός») και τις πνευματικές αρετές («διάνοια») των Ελλήνων με όρους περιβαλλοντικής αιτιοκρατίας (περιβαλλοντικού ντετερμινισμού).
Υπ’ αυτό το πρίσμα, το γένος των Ελλήνων ήταν κατά τον Αριστοτέλη το μοναδικό που συνδύαζε τη γενναιότητα με το καλλιεργημένο πνεύμα, επειδή ζούσε ανάμεσα στα έθνη των ψυχρών τόπων και της Ευρώπης από τη μια και της Ασίας από την άλλη – τα πρώτα ήταν μεν γενναία, αλλά υστερούσαν σε πνευματικά εφόδια και δεξιότητες, τα δεύτερα πάλι το ακριβώς αντίστροφο.
Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίον το ελληνικό γένος ήταν ελεύθερο, είχε τη βέλτιστη πολιτική οργάνωση και μπορούσε να εξουσιάζει τους πάντες, υπό την προϋπόθεση ότι θα διέθετε ένα ενιαίο σύστημα διακυβέρνησης.
Προεκτείνοντας το συλλογισμό του, ο Αριστοτέλης υποστήριξε ότι, μέσα στο πλαίσιο του ιδανικού πολιτεύματος που εκείνος πρότεινε, οι πολιτικοί προβληματισμοί και οι φιλοσοφικές αναζητήσεις θα έπρεπε να υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα των ελλήνων –ενηλίκων και αρρένων– πολιτών.
Στον αντίποδα, οι βάρβαροι θα έπρεπε να αποτελούν την εργατική τάξη, καθώς συγκαταλέγονταν ανάμεσα σε εκείνους τους ανθρώπους που ήταν εκ φύσεως –εξαιτίας έμφυτης νοητικής υστέρησης– δούλοι.
Οι άνθρωποι αυτοί, πάντα κατά τον Αριστοτέλη, θα έπρεπε, προς όφελος και των ιδίων και των κυρίων τους, να τελούν σε καθεστώς νόμιμης δουλείας.
Ωστόσο, και παρά το προφανώς σαθρό επιχείρημά του περί φυσικής δουλείας, ο Αριστοτέλης αναγνώριζε ορισμένους αξιοπρόσεκτους πολιτειακούς και κοινωνικοοικονομικούς θεσμούς των βαρβάρων.
Ως τέτοιους αναφέρει, για παράδειγμα, τον καταμερισμό των κοινωνικών λειτουργιών (ένα τμήμα του πληθυσμού καλλιεργούσε τη γη και ένα άλλο ασχολούνταν με τα κοινά και τον πόλεμο), τη νομοθεσία και την πολιτική τάξη των Αιγυπτίων, καθ...